Benvida sexas, morriña!

A miña querida amiga Lola Varela

Aínda que o ceo dea gritos e deixen cego os lostregos, traballan os xornaleiros nas veigas do señorito. Ó cacique dalle rabia que paren de vendimar e obrígalles a traballar aínda que doa a saraiba. O sacho dos aldeáns, que foi arma contra Francia, nas épocas de bonanza é unha extensión da man. E nos dedos saen calos porque ó rematar a guerra eles destripan a terra dende o despertar dos galos. Heroes de Pontesampaio qué triste pago tivestes cando a vosa vida destes pola terra do carballo! Só honrou a isa mocidade a vila de Pontevedra nun monumento de pedra Pola súa heroicidade. Contra o trabuco inimigo e para parar seus canóns Só coraxe e corazón dende Ferrol deica Vigo. Só con sachos e legóns, con fouciños e valor, combatiuse ó invasor e fuxiu Napoleón. E cando a guerra acabou, ben mantido e sen feridas, a dirixir ás súas vidas, o señorito chegou. Negra coma un sudario é  a bota do cacique, mentres se escoita o repique a morto, nun campanario. Era un home que finou levando ó lombo un cesto; deulle unha forte dor no peito e redondiño tombou. Deixa seis fillos e viúva ¿Qué será dos sete pobres? Cando os nenos sexan homes recollerán millo e uvas.

E velarán polo gando, pasarán mil privacións padecendo humillacións preguntándose: ata cando? E morrerán de igual xeito como morreu o seu pai; por un anaco de pan lles espera o cadaleito. Quizáis saian para adiante se mercan unha viaxe en barco, meten dúas cousas no saco, e fanse uns emigrantes. Mais inquiétalles unha cousa: Mellor morrer pobre na cuna ou rico sen fame algunha Lonxe desta terra nosa? Pero a sorte está votada: hai que facer a maleta porque de Galicia a teta está seca e non ten nada. E os rapaces que se van A súa nai deixan soa, Con dous netos e a avoa, unha cadela e dous cans. Ay!, como sufre isa nai. Ten a alma desgarrada ó ver como a súa camada emigra para Uruguay. E cando sae o morcego, ela quérese morrer Pois xa non pode crer no Deus do que fala o crego. Eles queren consolala dicíndolle que han volver pero o frío a fai tremer, prende o lume e logo cala. E os homes que están fartos desa vida de miseria, pérdense pola carreira con moita magoa e sen cartos. E beben licor de herbas para as penas afastar, pero rompen a chorar, dicindo istas tristes verbas: Adiós veiga, adiós naiciña, Adiós á plantación de millo. De Galicia vanse os fillos. Benvida sexas, morriña!

José M. Ramos. Pontevedra 21 abril 2012